Vergeet de zorg niet. Dat is de hoofdboodschap in de speciale uitzending van Op1, waarin DSW-directeur Aad de Groot samen met zorgmedewerkers en zorgbestuurders praten over de problemen in de zorg en de nodige oplossingen. Nu steeds minder mensen in de zorg werken en de zorgvraag door de vergrijzing steeds groter wordt, is die aandacht voor het thema erg belangrijk.

Zorgverlener moet meer vertrouwen krijgen

In de uitzending spreken zorgmedewerkers zich uit over de zwaarte van het beroep. Want er rust veel verantwoordelijkheid op een zorgverlener: men moet meer doen met minder mensen. Er is agressie en ook de administratieve lasten worden genoemd als aandachtspunt. Dat laatste zou een stuk minder kunnen zijn als er meer vertrouwen is in de werkwijze van de zorgverlener. Aad de Groot is het daar helemaal mee eens: “Het wantrouwen is een van de grootste problemen in de zorg. Dat uit zich in controle en administratieve lasten. Je ziet dat wantrouwen en wet- en regelgeving vertrouwen en verantwoordelijkheid in de weg zitten.”

De DSW-directeur geeft aan dat daarbij soms onterecht naar zorgverzekeraars wordt gekeken: “Als je bijvoorbeeld kijkt naar ziekenhuisbehandelingen, vragen we alleen informatie voor de declaratie. We vragen veel minder dan vaak wordt verondersteld. Het zijn veelal de beroepsgroepen zelf die vragen om veel administratie, vanwege eerdere incidenten waar de Tweede Kamer of de inspectie zich op richten. We zijn feitelijk allemaal bezig om een veiligheid te creëren die kunstmatig is, terwijl we juist verantwoordelijkheid moeten geven aan de zorgprofessional. Waarom moet bijvoorbeeld een verpleegkundige meerdere keren per dag vragen aan een patiënt of diegene pijn heeft. Ik denk dat heel veel verpleegkundigen met een klinische blik zien hoe het zit.”

“Wantrouwen is het grootste probleem in de zorg”

Betaalbaarheid van zorg

Wanneer er bezuinigingen zijn in de zorg, wordt er vaak naar de zorgverzekeraar gekeken. De DSW-directeur legt uit dat er twee kanten aan het verhaal zitten: “We hebben ook te maken met de betaalbaarheid van zorg. Wanneer DSW als eerste de premie bekendmaakt, reageren mensen met ‘het is onbetaalbaar’ en ‘het kan niet meer’. Maar als je meer geld uitgeeft aan zorg, komt dit altijd terug via de belasting of via de zorgpremie. We hebben de taak als zorgverzekeraar gekregen om dat enigszins te dempen. Daarbij realiseren we ons dat we een zorgverzekeraar zijn en geen schadeverzekeraar. Wanneer het kostenplafond bij een zorginstelling bereikt is, moeten we dus in gesprek gaan en kijken waar men tegenaan loopt. We moeten de zorg toegankelijk, maar ook betaalbaar houden.”

“We moeten ons niet richten op het zorgaanbod, maar vooral op de zorgvraag”

Focus op de zorgvraag

Als we zo doorgaan dan moet in 2040 één op de vier mensen in de zorg werken. Er moet daarom snel een oplossing komen om een zorginfarct te voorkomen: “Als we nu niets doen, dan rijden we op een ravijn af”, benadrukt De Groot. “En niemand trekt aan het stuur. We hebben een verdubbeling van het aantal ouderen, een toename van de zorgvraag met meer complexiteit en wachtlijsten in de GGZ, in ziekenhuizen en in de jeugdzorg. We hebben te maken met een gezondheidskloof: als mensen in een achterstandswijk wonen hebben ze vijftien gezonde jaren minder en leven ze gemiddeld genomen 8 jaar korter. We moeten iets doen. We kunnen dit alleen structureel oplossen als we erin slagen op langere termijn de zorgvraag terug te brengen. Daar moeten we nu mee beginnen. Er moet urgentiebesef komen. Het lijkt erop alsof die er niet is. .”

Aad de Groot benadrukt dat we naar de kern van het probleem moeten kijken: “We hebben het nu heel erg over het zorgaanbod, maar niet over de zorgvraag. We moeten aan de basis beginnen: de zorgvraag terugdringen. Als iemand in een tochtig huis woont, raakt het huis beschimmeld en wordt de bewoner ziek. Vervolgens raakt die persoon in de schulden en komt terecht in de GGZ. Dan gaan we ons nu richten op de organisatie van de GGZ, maar we moeten dat huis opknappen. We moeten terug naar de wijk, meer samenwerken met zorgaanbieders, zorgverzekeraars, gemeenten en woningcorporaties. Als we dat doen, een stuk van de doorgeslagen marktwerking weghalen en de zorgvraag terugdringen, dan komen we tot een structurele oplossing.”

Uitzending terugkijken?

U kunt de speciale uitzending van woensdag 8 november terugkijken op de website van Op1.